Greckie wina zdobywają, całkiem zasłużenie, coraz większą sławę. Bogata historia, mnogość lokalnych odmian, różnorodność terroir i swobodne stosowanie technik winiarskich składają się na arcyciekawą układankę, w której jest miejsce dla absolutnej klasyki jak i rzeczy nad wyraz progresywnych.
Yiannis Karakasis, grecki Master of Wine, jest pomysłodawcą konkursu 50 Great Greek Wines. Razem z gronem znakomitych ekspertów, do którego należy też Wojciech Bońkowski MW, wybiera spośród zakupionych (nie nadesłanych przez producentów) win najlepszych 50. Celem przedsięwzięcia jest pokazanie wszechstronności greckiego winiarstwa i jest ono doskonałym wehikułem do promocji tegoż. Jeśli chcecie być na bieżąco z tym, co w Helladzie się dzieje, od Macedonii po Kretę, wyniki konkursu są dobrym adresem.
W lutym Karakasis po raz kolejny odwiedził Warszawę, zabierając ze sobą najlepsze greckie wina. No, przynajmniej selekcję kilkunastu etykiet, nagrodzonych słynnym kyliksem. Mam nadzieję, że po prezentacji choć dwa znajdą importerów.
Amargiotakis Thrapsathiri PGI Crete 2021, Thrapsathiri to według mnie jedna z ciekawszych odmian Grecji, elastyczna, ze zdrową kwasowością i tropikalnym owoce. To wino fermentowało i dojrzewało przez 4 miesiące w beczkach dębowych o pojemności 225l. Wino pełne intensywnych aromatów owoców tropikalnych, w tym ananasa i cytryny, z nutami ziół, odrobiną dymu i masła. W smaku nuty ziołowe i cytrusowe, delikatna maślana tekstura i długi, mineralny finisz. 91 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Monemvasia Tsimbidi Kydonitsa Mature PGI Laconia 2019 wino dojrzewało 9 miesięcy na drożdżach, co czuć w nutach korzennych przypraw, łączących się z tonami kandyzowanych owoców, pigwy, białych winogron i szałwii. W ustach średnia struktura, wyraźna kwasowość, smaki kiszonej cytryny, pigwy, mgnieniem żywicy, do tego długi finisz. 91 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Gavalas Assyrtiko PDO Santorini 2022 królewska odmiana Grecji w wydaniu dość przystępnym, napiętym i czystym. W nosie skórka cytryny, olejek cytrynowy, dym, muszle, zioła. W ustach półpełne, cytrynowo-muszlowe, z dobrym balansem kwasowości i ciała. Więcej niż solidny wstęp do santoryńskiego Assyrtiko. 91 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Artemis Karamolegos Pyritis Assyrtiko PDO Santorini 2020 to wino z kolei to prestiżowa etykieta, powstałe z gron ze 120-letnich krzewów, dojrzewające przez niemal rok na drożdżach. Jest to bogate, gęste, dymne (witaj wulkanie!), słone (czołem, morze), z cytrynową świeżością, mineralną, mocarną strukturą, pokruszonymi muszlami, pieprzem i niezwykle długim finiszem. Wyżyny Assyrtiko od jednego z najlepszych producentów na wyspie. 95 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Alpha Estate Rose Hedgehog Amyndeon 2022 każdy kontakt z tym winem przynosił mi zawsze dużo przyjemności. Ten blady róż pachnie ziołami, kiwi, liściem porzeczki, malinami, zaś w ustach jest skupione, strzeliste, kwasowe, ale nie surowe, z pięknym owocem maliny i granatu, lekką korzennością i długim finiszem. Świetne rosé! 91 punktów. 129 zł (GoGastro)
Poultsidis Selene Orange Thessalia 2022 macerowane przez 30 dni w amforach Assyrtiko dało wino z nutami pianki marshmallow, miodu, konfitury z moreli; w ustach zaś pokazało odrobinę tanin, korzennych przypraw z kardamonem na czele, struktura bliska lekkiej czerwieni, dobra przy tym kwasowość. Wino zaskakujące i niezwykle ciekawe. 91 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Chatzivaritis Mi(nimus) 2021 niskointerwencyjne Assyrtiko, dojrzewające w używanych francuskich beczkach. Aromaty herbaty z miodem i cytryną wzbogacone o nutkę skórki orzechów. W ustach czerwona pomarańcza, suszone morele, korzenne przyprawy a może nawet szczypta suszonych grzybów. Bardzo oryginalne wino o dużej osobowości. 92 punkty. Wino niedostępne w Polsce.
Vouni Panayia Whole Bunch Xynisteri Orange 2019 cypryjskie wino również znalazło się w konkursie, bo jak powiedział Yiannis – język ten sam, święta te same, zatem – czemu nie? Najpowszechniejsza odmiana Cypru poddana została dwumiesięcznej maceracji na skórkach, fermentacja na spontanicznych drożdżach. Pełno tu pszczelego wosku, miodu, kwiatów, suszonych białych owoców, ziół. Na podniebieniu pełne, korzenne, z nutami mandarynek, suszonego ananasa tanina już wygładzona, zatem wino sprawia bardzo harmonijne wrażenie. Bardzo niewielka produkcja. 91 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Domain Mega Spileo Orange PGI Achaia 2016 Roditis i Malvasia w równych proporcjach, które fermentowały w nowych beczkach i dojrzewały w nich przez 16 miesięcy, po czym 3 lata spędziły na butelce. Niezwykłe to wino z nutami czerwonej pomarańczy, pigwy, kwiatu pomarańczy, żywicy. W ustach mocna struktura, dużo przypraw korzennych, bitterowa goryczka, dość mocne taniny, szczypta lotnej kwasowości dodającej wigoru. Świetne wino o dużej głębi. 93 punkty. Niedostępne w Polsce.
Troupis Hoof & Lur 2022 Moschofilero, odmiana o różowej skórce, poddana została dłuższej maceracji, w efekcie zatem wino ma lekko różowy kolor. Intensywne, muszkatowe aromaty, zatem sok z winogron, brzoskwinie, lilie i rachatłukum, róże, odrobina cydru – bardzo fascynujące doznania. W lekko dzikawe, zadziorne, ze sporą kwasowością, różami, lukumi, kardamonem – świetne, hedonistyczne wino o naturalistycznej proweniencji. 92 punkty. Wino niedostępne w Polsce.
Methymnaeos Orange Lesvos 2022 rosnąca na wulkanicznej glebie lokalna odmiana Chidiriotiko fermentowała 20 dni na skórkach, w efekcie czego mamy wino o nutach ziołowych, dymnych, pikantnych, herbacianych ale też z przyjemnym owocem brzoskwini i grejpfruta. W ustach pikantne, z szypułką pomidora, herbatą, ziołami, czerwonym pieprzem i solą, do tego suszone mango, ananas, dużo napięcia i niemało taniny. 90 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Ktima Zafeirakis Limniona Young Vineyards Tyrnavos 2020 tesalska odmiana Limniona w tym wydaniu to wino o bardzo atrakcyjnych i intensywnych aromatach tulipana, wiśni, czereśni, czerwonego pieprzu. Na podniebieniu dość lekkie, o delikatnej, atramentowej fakturze, przyjemnej świeżości czerwonego owocu, lekkiej pieprzności w finiszu. Stylistycznie chyba najbliżej solidnego Beaujolais. 90 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Oenops Wines Limniona Macedonia 2021 tutaj z kolei Limniona fermentowała i dojrzewała w miksie beczek i amfor. Aromaty są umiarkowanie intensywne, ale czyste: wiśnia, suszona żurawina, suszone płatki róży, sok z malin. Ciało jest całkiem solidne, smak z czerwonym i ciemnym owocem, ale też papryką i pomidorami suszonymi, bardzo soczyste, drobne taniny i przyjemnie sycący finisz. Bardzo współczesne, dobre wino. 91 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Athanasiou Thronos PDO Nemea 2022 jedna z najważniejszych odmian Grecji, Agiorgitiko, to bardzo plastyczny materiał winiarski. W tym przypadku krótka maceracja dała wino dość proste, ale niezwykle smaczne. Dużo tu czerwonego i ciemnego owocu w czystej postaci, bez zbędnych komplikacji. Na podniebieniu półciężkie esencją czerwonego owocu, soczyste, z atramentową taniną. Schłodzić do 12 stopni i pić z zimnymi mięsami. 89 punktów. Wino niedostępne w Polsce.
Domaine Skouras Saint George PDO Nemea 2021 Agiogiotiko spod ręki Skourasa to jedno z najbardziej znanych win z tej odmiany, które od lat utrzymuje dobrą jakość. Wino o szczodrych aromatach ciemnych owoców, wanilii, korzennych przypraw, czekolady i kawy. W ustach pełne, z lekką pylastą taniną, goździkami, czerwonymi i ciemnymi owocami, może nawet na granicy lekkiego podgotowania. Jak zawsze solidne, dobrze pojęte wino środka. 89 punktów. 69 zł (GoGastro).
Makarounas Boutique Winery Yiannoudi 2020 kolejne cypryjskie wino z lokalnej odmiany Yiannoudi, uprawianej na zaledwie 17 hektarach. Spontaniczna fermentacja i 10 miesięcy dojrzewania w beczce dały wino o bardzo ładnie zdefiniowanym, bogatym ciemnym owocu: jagód, śliwki, wiśni wpisanym w dębową ramę. Na podniebieniu świetny owoc, wypełniający niemal po brzegi całe usta, do tego piękna tanina wiśniowej skórki, dużo energii i świeżości. Bardzo ciekawe, oryginalne wino, zaskakująco dynamiczne jak na śródziemnomorskie pochodzenie. 92 punkty. Wino niedostępne w Polsce.
Ktima Kir-Yianni Ramnista PDO Naoussa 2019 ikoniczna odmiana Xinomavro spod ręki prawdziwego od niej specjalisty nie zawodzi. Wino dymne, pomidorowe, z truskawką, różami, wiśnią, słodkimi korzeniami – duża dojrzałość owocu, ale świeżości nie brakuje. Usta mocne, asertywne, z dużą masą własną, mocną ale nie agresywną, jak to wcześniej bywało, taniną, wyraźną kwasowością, różą, wiśniami i korzeniami. Piękne wino, z dużym potencjałem, sygnalizujące delikatną zmianę stylistyczną dla tej kultowej etykiety. Wytrzyma co najmniej 10 lat. Było u Roberta Mielżyńskiego, było w Winayo, ale chyba obecnie niedostępne w Polsce. 93 punkty.
Wina degustowałem za zaproszenie organizatorów, tj. 50 Great Greek Wines i Winicjatywy.