Najlepsze wina 2024

Koniec roku, czyli czas na małe podsumowania. Gdzieś między siódmą dokładką pierogów a strzelającymi korkami szampanów chcę podzielić się z Wami winami, które najbardziej w tym roku zapadły mi w pamięć, wywołały gęsią skórką a nawet pozytywne zdziwienie.

Ten rok wyjątkowo obfitował w winne doznania. W moim pliku z notkami degustacyjnymi przebiłem granicę 1700 win – jak widać dużo plucia za mną i nie możecie narzekać na moją etykę pracy ;). Jednak przy tak dużej liczbie zdegustowanych win oraz ogólnemu doświadczeniu, sytuacja staje się nieco paradoksalna – im więcej przygód zaliczasz, tym trudniej o dreszcze, mniej achów i ochów – z każdym rokiem poprzeczka wisi coraz wyżej.

Ale jednak oszukiwałbym Was i siebie, gdybym nie przyznał się do kilku olśnień; te jeszcze, dzięki Bogu, się zdarzają. Zatem zapraszam Was na moją subiektywną listę najbardziej zachwycających win – będą w niej rzeczy rozmaite, i z marketu i z enoteki, a nawet spod lady. Kolejność chronologiczna.

Le Roc des Anges Cioran Côtes Catalanes IGP nie wiem, jak Michał wchodzi w posiadanie tych butelek, ale każde spotkanie z serii ABC wina (choć tak naprawdę patrząc na to, co się wyprawia na tych degustacjach, powinny się nazywać ZŹŻ wina) to winiarska jazda bez trzymanki. Tutaj było rancio spod floru (sic!) z nutami orzechów, wosku, suszonych owoców tropikalnych, soli, które w ustach grają pięknym owocem: pigwą, kiszoną cytryną, skórkami orzechów włoskich. Wspaniale absurdalne, niezwykle w swej szalonej poetyce eleganckie.

Aposotolos Thymiopoulos Blanc de Côteaux Cuvée Amphore 2020 degustowany podczas La Dive Bouteille, odbywającym w wydrążonych w skale piwnicach Ackermanna w Saumur festiwalu win bliskich naturze, to niezwykły miks Malagousii, Aidani, Vidiano i Assyrtiko, z delikatną maceracją, dojrzewający w amforach. Z gracją łączy w sobie elementy z różnych bajek – burgundzką zapałkę, amforowy wosk, delikatną taninę, słodycz owocu. Przy tym pełne werwy i długie. Piękne, poruszające wino.

Marcel Lapierre Cuvée MMXXII Morgon AOC raczyłem się nim na tymże samym La Dive. Nie wiem, czy więcej da się wycisnąć z Gamay. Jest to mocarne wino ze stuletnich krzewów z Cote du Py w Morgon, o wyraźnie poprowadzonym czerwono-ciemnym owocu, świetną mineralnością, atramentowej fakturze. Mimo, że młode, doskonale harmonijne. Fenomenalne.

Weingut Josef Fritz Roter Veltliner Josef vs Johannes Wagram DAC 2021 moje doświadczenia z Roter Veltlinerem są raczej skromne, mimo, że austriackich win degustuję niemało. W tym przypadku mamy niezwykle złożone wino o bardzo dużej głębi, z nutami pikantnymi, imbirowymi, świetnym owocem spod znaku moreli, brzoskwiń i ananasa. W ustach piękna świeżość, która dźwiga niesamowitą koncentrację. Finisz długi, korzenny, łączący pikantność i świeżość. Doskonałe w każdym calu.

Charles Heidsieck Brut Vintage 2013 Champagne AOC muszę przyznać, że mam wielką słabość do szampanów z dużych domów, bardzo lubię tę klasyczną dostojność, którą w sobie mają. Podczas szampańskiej degustacji Winkolekcji odzyskałem wiarę w ten dom (ostatnie dwa kontakty było nieco rozczarowujące) a rocznikowe Brut było doskonałym ukoronowaniem świetnego lineupu. Mamy tu pełnię, bogactwo, cytrusy i korzenie, drożdżówkę z kruszonką, a do tego dużo ciała, dużo energii, no i masa hedonistycznej radości. Jedni nazwą guilty pleasure inni epikurejskim doświadczeniem.

Veronica Ortega Cobrana Bierzo DO 2022 ten blend starych krzewów Mencii z białymi i czerwonymi lokalnymi odmianami gra w swojej własnej lidze. Wino jest przestrzenne, subtelne, mineralne ale też pełne owocu, ze strukturą misternie utkaną przez drobne taniny i doskonałą świeżość. Piękne, zwiewne wino dla uważnych. Jak to dobrze, że mamy El Catador, które regularnie serwuje nam takie perełki z Hiszpanii.

Carsten Saalwächter Weisser Burgunder Hoher Fels Rheingau 2020 czy Pinot Blanc może być wielkim winem? W rękach Carstena Sallwachtera tak! Wino na wskroś współczesne, z redukcją, palonym masłem ale też pięknym czystym owocem gruszki i jabłka. Krystaliczne mimo niskointerwencyjnej winifikacji. Doskonała rzecz, która przebija szklany sufit Weissburgundera.

Jose Maria da Fonseca Alambre Moscatel de Setubal 20 YO jedynym słodkim winem z Portugalii, jakie znamy to porto. A o Muszkacie z Setubal nie pamiętamy, bo w sumie to dość dziaderskie wino. A przecież to świetna okazja dla tych, którzy się znają. W tym winie mamy aż 19 roczników, z który najmłodszy miał 20 a najstarszy 80 lat(!) w momencie butelkowania. Złożoność tego wina jest niesamowita – podróżujemy między kwiatem pomarańczy, morelową konfiturą a szlachetnym drewnem. Jest tu głębia miodu, pomarańczowej konfitury, korzennej pikantności. Jest absolutnie pyszne, świetnie świeże jak na styl a przy tym jest jak pocztówka z dawno minionych czasów. Wspaniałe wino – jedno z najlepszych, jakie piłem w swoim życiu. 

Kiralyudvar Tokaji Furmint Lapis 2008 kolejna słodycz, prezent urodzinowy od TPB. Wino zupełnie w poprzek tego, czego spodziewamy się po słodkim tokaju. A to dlatego, że robione jest na modłę słodkiego vouvray, ponieważ stał za nim enolog legendarnego loarskiego Domaine Huet. Wino jest maślane, lekko korzenne, z nutą brzoskwini na patelni, miodu i słodkiego drewna. Umiarkowanie słodkie ale po tokajsku doskonale świeże. Przy tym zupełnie nie po tokajsku subtelne i filigranowe. Wino idiosynkratyczne, ale ta osobność nie przeszkadza w najzwyklejszym na świecie cieszeniu się nim. 

Winnica Moderna Pinot Noir 2022 nie jest to największe wino świata, ale bardzo podoba mi się to, co Nestor Kościański zrobił z Pinotem w tym wydaniu. Wino stawia na świetny owoc: czereśnie, truskawki, maliny, które umiejętnie uzupełnia beczką. Piłem późną wiosną, piłem do listopadowej gęsi, w obu sytuacjach wyszło wspaniale. Polskie Pinoty robią się coraz lepsze! Spróbujcie też tych od Kamila Barczentewicza, z Winnicy Ingrid, Winnicy Marcinowice czy z Winnicy Eris.

Alessandra Divella Dady Dosaggio Zero buntowniczka z Franciacorty, która w tym technokratycznym, sztucznawym regionie (choć są tam i naprawdę wspaniałe wina) stawia na autentyczność siedliska i możliwie niską interwencję. Wino jest eleganckie, krągłe, pikantne i pełne wigoru i napięcia. Delikatnie naturalistyczny rys dodaje osobowości. Alessandra to niezwykle utalentowana winiarka i świetnie, że Vininova wciągnęła jej wina pod swoje skrzydła.

Moric Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch Burgenland 2022 to bardzo okrzyczane wino, na które zapałałem się podczas tegorocznego VieVinum. Spróbowałem i przysiadłem. Napięte, wysycone do granic ciemnym i czerwonym, dojrzałym, świeżym owocem a przy tym pełne kamiennej, krwistej mineralności, sycące i przestrzenne zarazem. Skoncentrowane, ale w pełne gracji i wigoru, długie, w jakiś przedziwny sposób opowiadające swoje terroir żelazistej gliny i wapienia, i bardzo, bardzo starych krzewów. Chyba najlepsze czerwone wino, jakie piłem w życiu. Absolutne.

Winnica Saint Vincent Polisz Szam_an Pinot Noir 2021 tak jak w przypadku Pinota z Moderny reprezentuje tu coraz mocniejszą kategorię win musujących wytwarzanych metodą klasyczną ze szlachetnych odmian winorośli. To bardzo subtelne, eleganckie, ładnie namalowane czerwonym owocem malin i wiśni, odrobiną brzoskwiń, kremowe, o delikatnych bąbelkach, świetnie świeże i super pijalne wino. Dla polskich musiaków nadchodzą bardzo dobre czasy. Szukajcie też bąbelków z winnic Aris, Jakubowa, Lipowiec czy Margaret. Będziecie mile zaskoczeni.

Roxanich Sauvage 2012 pity w motowuńskiej restauracji w towarzystwie Lary Rozanich idiosynkratyczny Cabernet Sauvignon z chorwackiej Istrii to zupełnie przedziwne, fascynujące stworzenie. Wino wyraźnie odmianowe, z crème de cassis i leśnymi owocami, świetną świeżością zdrową taniną, ale też ziołowością, nutami ściółki leśnej, jakby otaczające winnice lasy użyczyły części swojej aromatyczności. Jedyne w swoim rodzaju, owocowe, kamienne, słone, leśne, dzikus we fraku. Fascynujące.

Winnica Turnau Riesling 2018 przekrojowa degustacja 10 roczników Rieslingów z Winnicy Turnau była świetną okazją do spojrzenia na ostatnią, jakże dynamiczną, dekadę polskiego winiarstwa. Na papierze rocznik ten był idealny, nawet zbyt idealny, czego wyrazem były u wielu winiarzy wina przegrzane, ociężałe, bez energii. U Turnauów zaś powstało wino bardzo dojrzałe, ale ze świetnym balansem świeżości, klasyczne, z aromatami arcytypowymi: brzoskwinią, ananasem, ładna krągłością, miodem, woskiem, pestką. Świetny dowód na to, że da się nad Odrą zrobić bardzo dobre wino.

Clos Mogador Nelin Priorat DOCa 2012 ci, co mnie znają lepiej, wiedzą, że mam wielką słabość do bieli z gorących regionów. Trudna to miłość, bo zrobić tam świetne wino białe jest niezwykle ambitnym wyzwaniem, któremu nie każdy jest w stanie podołać. 12-letnie Nelin było dla mnie niemal wzorem metra takiegoż wina. Pachniało pięknie woskiem, mandarynką, suszonymi morelami, korzeniami, masłem, pociągnięte leciutko lotną kwasowością, orzechami włoskimi i zielem angielskim. W ustach tłuste, gęste, pikantne, pełne żółtych owoców, z odrobiną beczkowej taniny i jakże wspaniałą szlachetną goryczką. Rzecz wyjątkowa, która poruszy nawet najbardziej zatwardziałe serca.

Domaine Des Lauribert Côtes du Rhône 2022 a tutaj wino z zupełnie innej beczki. Prosty Rodan z Auchan, które kupicie za 35 złotych. Wino z rodzinnej posiadłości, z dominującym udziałem Syrah uzupełnionym o Grenache. Chciałbym, żeby choć połowa win w supermarketach tak była tak autentyczna, szczera, solidnie zrobiona i po prostu smaczna. Brawa dla zakupowca Auchan – jeśli wina z supermarketów, to takie!

Domaine Economou Sitia 2015 odkąd usłyszałem o Yiannisie Econonomou, chciałem spróbować jego win. Jego postać rosła w moich wyobrażeniach do niemal cyklopowych rozmiarów. I gdy w końcu trafiłem na butelkę, nie mogłem nie skorzystać. Ale zawsze w przypadku win, wobec których mam wielkie oczekiwania, mam równie wielkie obawy – a co, jeśli nie będzie takie wspaniałe, mit nie poradzi sobie w rzeczywistym świecie. Parę razy tak się zdarzyło, ale w przypadku tego blendu Vilany i Thrapsathiri to była szóstka w totka. Pięknie skoncentrowane, na południową modłę szczodre, ale niezwykle pełne życia, łączy napięcie z bogactwem. Nieskończenie długie – przez 20 minut spaceru z ateńskiego winebaru do malutkiego hoteliku trwało w moich ustach. Doświadczenie mistyczne.

Lustau 125 Anniversario Añada Oloroso Dulce 1996 słodkie Oloroso od jednego z najbardziej uznanych producentów sherry to byt osobny, wspaniały i fascynujący. Nuty apteczne, jodyna, sól, umami, politura, suszone figi, szlachetne drewno, czerwona pomarańcza, cytryna, kurkuma, bitterowa goryczka, kawa, lukrecja, demi glace…. Mam wymieniać dalej? Wspaniałe wino łączące w niezwykły sposób 206 gramów cukru ze szlachetnym drewnem i nutami utlenienia. Warto otworzyć się na takie doznania. Nasze życie staje się dzięki nim piękniejsze. Choć na pięć minut.

Fulcro Albariño O Equilibrio Rias Baixas DO 2022 trochęśmy zapomnieli i o Albariño i o Rias Baixas, aż tu nagle bęc! Wpada Fulcro ze swoim słonym, pachnącym mandarynką, kiszoną cytryną i muszlami winem o strukturze morskiej wody, i znowu chcę się pić tylko to oceaniczne wino. Tłuste, kwasowe, morskie. Co za rzecz! El Catador nie zawodzi.

Monteraponi Chianti Classico Riserva Il Campitello 2021 czyli Chianti z mokrego snu o Chianti. Mocne, skoncentrowane, a przy tym pięknie owocowe, napięte, z igliwiem, wypolerowaną, ale wyraźna taniną i masą świeżości. Jeszcze młodziutkie, ale, do licha! jakże dobre. Vini e Affini ma nosa do takich perełek.

Louis Claude Desvignes Beaujolais 2023 a tutaj Vini e Affini sięgnęło po najlepiej ocenianego przez Francuzów producenta z Beaujolais! Wino jest piękne, skoncentrowane, zachwycające czystym owocem wiśni, czereśni, z mgnieniem migdału i mineralnością. Rzecz wspaniała i jakże potrzebna. Pijcie bożo, bo to wspaniałe wina, które nie zrujnują Wam portfeli a przy tym możecie sięgnąć szczytów.

Sekthaus Krack Freundeskreis Grande Cuvée 2019 szampańska trójca: Pinot Noir, Chardonnay i Pinot Meunier zabutelkowana w formie musującej w niemieckim Palatynacie. Efekt? Szampański. Jest to niesamowicie intensywne, złożone, bogate wino o pięknej kremowości, doskonałej świeżości, wielkiej elegancji i osobowości. Gdyby było szampanem, kosztowałoby 90 a nie 30 euro. Pijmy, póki nas na nie stać. 

Nizio Naturals Seyval Blanc 2020 przyznaję, że nigdy nie pałałem wielkim entuzjazmem do win Karola Nizio. Wiele z jego wczesnych etykiet wydawało mi się zbyt przekombinowanymi winami stricte do restauracji, których nie dało się za bardzo pić bez dobrze dobranej potrawy. A w przypadku tego musiaka mamy hedonistycznie surowe, świetnie wymierzone i uszyte wino. Spore ciało, stalowa kwasowość, kosmiczna energia. Doskonałe.

Winnica Marcinowice Pinot Blanc 2022 kto lubi Pinot Blanc ręce do góry! Tak jak myślałem, nikt. A jednak zachęcam Was – dajcie tej nieco lekceważonej odmianie szansę. A gdy już się przekonacie, spróbujcie Pinota z Winnicy Marcinowice, który jest niemal książkowym przykładem. Jest rumianek, są owoce sadu, jest szczypta masła, sporo świeżości, przyjemnego białego owocu i mineralności. A tak w ogóle to spróbujcie wszystkich win Grzegorza i Agnieszki, bo mają doskonałe Rieslingi i jedne z najlepszych w Polsce Pinot Noir.

Winnica Słońce i Wiatr Leon Millot 2022 na końcu kundelek, który mnie urzekł swoją szczerością. Otóż Winnica Słońce i Wiatr robi świetne naturalne wino z czerwonej hybrydowej odmiany Leon Millot, która ma dość podejrzaną opinię. A tutaj, w formie mało interwencyjnej, naturalistycznej jest świetne! Lekko dzikie, ale wysycone soczystym owocem, dość miękkie, z drobną taniną wiśniowej skórki, wielką dozą szczerości i nieudawania czymś, czym się nie jest. Jestem bardzo na tak.

Last but not least – musujące herbaty. Pierwsze piłem na VieVinum, kolejną kupiłem w Austrii po drodze do Chorwacji, kolejnych próbowałem na Warsaw Wine Experience. Powiem tak: zapomnijcie o winach bezalkoholowych, bo w znacznej większości przypadków są one nieudanym ersatzem, wykastrowanym nie tylko z procentów, ale też ze smaku, bo jakby nie było, alkohol wiąże niemało związków aromatycznych. A herbaty? Nie udają niczego, mają genialne spektrum aromatyczne i są diablo pyszne. Mocne musowanie podbija świeżość i przyjemność picia. W Polsce w swoich katalogach mają je Winoblisko, Rafa-Wino i Vininova. Spróbujcie! Ciekaw jestem Waszych wrażeń.

Jak widzicie moja selekcja jest od Sasa do Lasa a raczej od warszawskiego Auchan do ateńskiego winebaru. Mam nadzieję, że któreś z moich win mijającego roku przypadnie Wam do gustu, a może lista zainspiruje Was do własnych poszukiwań.

A Wy? Co najlepszego piliście w mijającym roku?

Zdjęcie główne by Antonio Gabola on Unsplash